Çorum Veteriner Hekimleri Odası Başkanı Arif Akar, kurbanlıklarla ilgili açıklamalarda bulundu.

Kurban Bayramı sayılı günler kala açıklamalarda bulunan Çorum Veteriner Hekimleri Odası Başkanı Arif Akar, kurbanlık hayvanların nasıl olması, nasıl seçilmesi ve kesimde nelere dikkat edilmesi konusunda açıklamalarda bulundu.

Akar, ayrıca kurban etinde görülecek bir olumsuzlukta mutlaka bir veteriner hekime danışılması gerektiğinin de altını çizdi.

Kurbanlık hayvanların eziyetsiz ve doğru bir şekilde kesilmesinin önemine dikkat çeken Akar şunları söyledi:

“Kurban, dini bir vecibedir. Ve kurban kesecek kişiler, kurbanla ilgili dini vecibeleri yerine getirmek zorundadır. Kurbanın acı çektirmeden, çevreyi kirletmeden sağlıklı ve hijyenik bir şekilde kesimi, insan sağlığının ve hayvan sağlığının korunması için alınacak tedbirler de kurbanla ilgili dini vecibelerin bir parçasıdır. Halkımız, kurban vazifesini sağlıklı bir şekilde yerine getirerek, dini vecibelerini ifa etmenin huzurunu yaşamak istemektedir.

Her yıl kurban Bayramı öncesi ve sonrasında basında yer alan ve kurbanın amacına uygun olmayan görüntüler, kurban kesenleri ve tüm kamuoyunu rahatsız etmektedir. Ancak; Son yıllarda basına yansıyan bu olumsuz olayların büyük ölçüde azaldığını memnuniyetle görmekteyiz.  Bu nedenle,  Veteriner Hekimleri olarak, her yıl kurbanlık alınması sırasında, kurbanın kesimi esnasında, etlerin muhafazasında ve kurban atıklarının bertaraf edilmesinde, halk sağlığı açısından dikkat edilmesi gerekli hususular, kurban öncesi kamuoyu ile paylaşılmaktadır.

Kurban Bayramında, kesilen hayvan sayıları, kesin rakam olarak bilinememekle birlikte, yaklaşık olarak 1.000.000 Büyük Baş ve 2.500.000 Küçük Baş hayvanın nakli ve kesimi yapılmaktadır. Bu miktar, ülkemizde yıllık olarak kesilen hayvan miktarının % 25-30 una tekabül etmektedir. Bu kadar sayıda hayvanın 3 gün gibi kısa sürede nakledilmesi ve kesilmesi, gerekli tedbirler alınmadığı ve gerekli alt yapı oluşturulmadığı takdirde, insan sağlığı, hayvan sağlığı ve çevre ile ilgili önemli sorunları da beraberinde getirmektedir. Bu konuda, kurban kesenlere de önemli görevler düşmektedir.

İnsanlarda görülen hastalıkların % 61i hayvan kökenlidir. Bunun yanında, insan sağlığı açısından gıdaların ortaya koyduğu riskin de % 90 ı hayvansal kökenli gıdalardan kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, hayvan ve hayvansal ürünlerden gelebilecek bu tehlikelerin azaltılması veya ortadan kaldırılması açısından, kesilen hayvanın sağlıklı olması ve veteriner hekim muayenesi önemlidir.

Veteriner hekim kontrolü dışında yetiştirilen, sevki yapılan, satışa sunulan ve kesilen hayvanlar, bulaşıcı ve salgın hayvan hastalıklarının yayılma riskini arttırmakta ve bu hayvanlardan elde edilen etler insan sağlığı açısından önemli riskler oluşturmaktadır. Kurbanlık hayvan satışlarının büyük çoğunluğu, hayvan pazarları veya kurbanlık satış yerlerinde yapılmaktadır. Bu yerlerde yapılacak etkili veteriner hekim denetimleri, hayvan sağlığı ve halk sağlığı açısından riskleri önemli ölçüde bertaraf edecektir. Bununla birlikte, yeteri miktarda da “Geçici Kurban Kesim Yerleri” oluşturmalıdırlar.

 Kurban kesecek ve kurban eti tüketecek kişilerin; Kurbanlıkların seçimi, kesimi ve kesim sonrasında insan ve hayvan sağlığı açısından dikkat etmeleri gereken hususları, çevrenin kirletilmemesi ve hayvan refahı konularında alınması gereken tedbirler ve etlerin muhafazası ile ilgili bilgi sahibi olmaları gerekir.

Son yıllarda iyi bir kamuoyu oluşmasına ve olumlu gelişmeler yaşanmasına karşılık, kurban kesim şartları, hayvan refahı, gıda güvenliği ve halk sağlığı açısından hala önemli riskler yaşanmaktadır.

KURBANLIK ALIP, KENDİLERİ KESECEK KİŞİLERİN DİKKAT ETMESİ GEREKLİ HUSUSLAR;

Kurbanlık Hayvanların Satın Alınacağı Yerler;

Kurbanlık hayvanlar, hayvan pazarları, hayvan borsaları veya Kurban Hizmetleri Komisyonu’nca belirlenen kurbanlık satış yerlerinden veya doğrudan hayvancılık işletmesinden alınmalıdır. Buraların dışındaki yerlerden kurban alınmamalıdır.

Aranacak Belgeler

Büyük baş hayvanlarda;

• Hayvanın,  Tarım ve Orman Bakanlığında kayıtlı olduğunu gösteren, kulak küpelerinin olmasına,
• Veteriner hekim tarafından muayene edilerek sevk edildiğini gösteren, veteriner sağlık raporu ve hayvanların pasaportlarının olmasına,

Küçükbaş hayvanlarda;

• Kulak küpelerinin ve veteriner sağlık raporunun olmasına dikkat etmeliyiz.

Kurbanlık Hayvanın Seçimi

• Hayvanın besi durumu (kondüsyonu) iyi olmalı
• Gebe olmamalı                                                                                                                              
• Yeni doğum yapmış olmamalı                                                                                                                                 
• Büyükbaş hayvanlar 2 yaşından küçük olmamalı

Hastalık belirtisi sayılan;

a- Yüksek ateşi olmamalı

b- Tüyleri karışık ve mat olmamalı

c- Bakışları ve dış görünümü cansız olmamalı

d- Pis kokulu ishal ve burun akıntısı olmamalı

e- Çevreye karşı aşırı tepkili veya çok duyarsız olmamalı

f- Vücudun çeşitli yerlerinde şişlikler olmamalıdır.

Kurbanlıkların Kesimi

Kurbanlık hayvanların kesimleri için öncelikli tercihimiz, veteriner hekim kontrolü yapılan ve hijyen şartları çok daha iyi olan, Bakanlıktan ruhsat almış mezbaha ve kombinalar veya geçici kesim yerleri olarak düzenlenen yerler olmalıdır. Kesim yapılacak yerler temiz ve serin olmalı ve buralarda bol miktarda su bulunmalıdır. Kesim işlemi, mümkün olduğunca hayvanlar askıya alınarak yapılmalıdır. Böylece kesme ve yüzme işleminin daha temiz ve sağlıklı bir şekilde yapılması yanında kanın akması da daha iyi sağlanacaktır.

Kesimde Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Noktalar

• Kesim yeri temiz olmalı ve akan su bulunmalıdır.
• Kesim yapan kişinin sağlıklı ve temiz olması gerekir. Elinde kesik veya yara varsa hijyenik eldiven kullanmalıdır.
• Bıçaklar sık sık temizlenmelidir.
• Hastalıklı doku ve organların kesimi sırasında kirlenen bıçaklar dezenfekte edilmelidir.
• Hayvanın tutulup yatırılma veya askıya alma işlemleri bekletilmeden en kısa sürede yapılmalıdır.
• Kesim mümkünse askıya alarak yapılmalıdır.
• İç organlar yüzme işini takiben en kısa sürede çıkarılmalıdır.
• Yutak boşaltılmalı, mide-bağırsak, safra ve idrar kesesi ve üreme organları çıkarılmalı,  memeler karkastan uzaklaştırılmalıdır.
• Kesim sırasında kan, bağırsak içeriği gibi maddelerle çevrenin kirlenmesi engellenmelidir
• Tüketilecek sakatatlar temiz bir şekilde çıkarılmalıdır.
• Kurban atıkları çöp varillerine ve gelişi güzel çevreye atılmamalı, kanalizasyon kanallarına dökülmemelidir. Çevre temizliği ve halk sağlığı açısından bu tür atıklar sokak hayvanlarının erişemeyeceği şekilde derin çukurlara gömülmelidir.

Kurban Etlerinin Muhafazası

Et ve et ürünleri bakterilerin çoğalmaları için son derece uygun bir ortam niteliğindedir. Uygun koşullarda bir bakteri 12 saatte 16 milyara ulaşabilmektedir. Bu durum hafif bir bakteri yüküne sahip bir etin iyi muhafaza edilmediği takdirde bir gece sonra insan sağlığı açısından ne derece büyük bir tehlikeye dönüşebileceği konusunda fikir vermektedir.

Kurban etleri, parçalar halinde temiz kaplara konulmalı ve önce güneş görmeyen serin bir yerde 5-6 saati geçmeyecek şekilde bekletilerek etin sıcaklığının düşmesi sağlandıktan sonra buzdolabına kaldırılmalıdır.

Kurbanlık etler henüz kesim sıcaklığında iken buzdolabına poşet içinde veya hava alamayacak bir durumda büyük parçalar halinde üst üste konulursa, buzdolabı ısısı etin iç kısımlarını soğutmaya yetmez. Bu nedenle etin hava almayan kısımlarında çok kısa sürede (2. gün) bozulma ve kokuşma hatta yeşillenme görülür. Böyle kısımlar kesinlikle tüketilmemeli atılmalıdır.

Kurbanlık etin dayanma süresi, kesim kalitesi ve et parçasının büyüklüğüne göre değişmekle beraber normal buzdolabı koşullarında 5 veya 6 gündür. Bu süre kıymada genellikle 3 gündür. Eğer daha uzun süreli muhafaza düşünülüyorsa etler derin dondurucuda -18 derecede muhafaza edilmelidir.

Diğer önemli bir husus da;

Ülke olarak Önemli bir miktarda döviz ödeyerek deri ve bağırsak ithali yaptığımız halde, kurban derilerinin gerektiği şekilde muhafaza edilmemesi, bağırsakların toplanmaması nedeniyle bu tür yan ürünlerin tam anlamıyla değerlendirilememesi sonucu önemli ölçüde ekonomik kayıplar yaşanmaktadır. Bu nedenle, deri ve bağırsakların, toplama ekipleri gelene kadar tuzlanarak, düzgün bir şekilde muhafazaları sağlanmalıdır.

Bu vesileyle, Çorum Veteriner Hekimleri Odası olarak, bütün Türk İslam âleminin Kurban Bayramını kutlar, saygılar sunarım.