Son Güncelleme: 4 Ekim 2017 09:33 Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Öğretim Üyesi Orhan Özçatalbaş, Çorum’da tartışma konusu olan havaalanı hakkında açıklamalarda bulundu.

Özçatalbaş, Çorum’a yapılacak havaalanı sadece konforlu bir ulaşımı insans sağlamaktan ziyade, ülkemizin 2023 hedeflerine yüksek katkı vermek üzere Çorum iş dünyasını dünyayla buluşturmak, Çorum ekonomisini dünyaya entegre etmek, Hattuşa’yı dünyada talep edilir bir destinasyon haline getirmek için gerekli olduğunu söyledi.

Son 10 yılda Çorum’a yapılan kamu ve özel sektör yatırımlarının önemli bir iktisadi değişimin ortaya çıkmasına ve gelişmenin sağlanmasına yol açtığını memnuniyetle takip ettiklerini belirten Özçatalbaş, “Çorum çeşitli zamanlarda bazen hızlanan ve sonra yavaşlayan tempoda bazı konuları hep sıcak tutmasını bildi. Bunların başında demiryolu ve havayolu konusu geliyordu demek yanlış olmaz. Şimdilerdeyse gündemde hararetle tartışılan havalimanı konusu bulunuyor.

Her şey bir yana esas olan hava yolu ulaşımı Çorum Ankara ulaşımı hızlandırmaktan ziyade, ülkemizin ve ihracat yaptığımız ve yapma potansiyelimiz olan ülkelere, teknoloji, sanayi ve tarım merkezlerine ulaşımını kolaylaştıracaktır. Bu kapsamda Çorum için hava limanı talebi; sadece konforlu bir ulaşımı insanımıza sağlamaktan ziyade, ülkemizin 2023 hedeflerine yüksek katkı vermek üzere Çorum iş dünyasını dünyayla buluşturmak, Çorum ekonomisini dünyaya entegre etmek, Hattuşa’yı dünyada talep edilir bir destinasyon haline getirmek için gereklidir.” dedi.

Ulaşımın dış dünyaya açılmak için gerekli olduğunun altını çizen Özçatalbaş açıklamasını şöyle sürdürdü;

“2016 yılında Hitit Üniversitesi Rektörlüğünün başarılı organizasyonunda “Her Yönüyle Çorum” tartışılmış ve bilim dünyasının ilgisi ve çalışmaları Çorum’a yönelmiş, sunulan bildirilerde Çorum’un tarihi derinliği, kültürel birikimi v iktisadi potansiyelinin yüksekliği bir kez daha vurgulanmış, bu toplantıya katılan akademisyenlerin önemli bir bölümü ise uzun yolculuk süresinden bahisle ulaşımla ilgili ihtiyacı dile getirmişlerdi.

Çorumu temsil eden güç; girişimci ruh ve inovasyon kabiliyeti
Özellikle 600 bine yaklaşan nüfus büyüklüğü ile 40. sırada olan Çorum ilk büyükşehir olacak ilk iller arasındadır. Yine imalat sanayine dayalı ihracatıyla 100’den fazla ülkeye bir milyar liradan fazla ihracat gerçekleştiren Çorum önemli bir “üretim ve teknolojik ihracat üssü” dür. Bu durum Çorum’u potansiyel bir “teknoloji uygulama ve geliştirme üssü” haline getirmektedir ve bugün Çorum ihraç ürünlerinde kullanılan teknolojinin yüksekliği bakımından Türkiye’nin en önemli ilk 10 ili arasındadır(Grafik 1). Özellikle toplam ihraç ürünlerinin %48’sinin orta yüksek ve yüksek teknoloji ürünleri olması Çorum’un söz konusu teknolojik düzey ve katma değer üreten sektörlere sahip olmak bakımından önemini, öncülüğünü ve inovatif girişimcilik kabiliyetini öne çıkarmaktadır.
Grafik 1- Sanayi İhraç Ürünlerinde Yüksek ve Orta Yüksek Teknolojili Ürünler Bakımından
Çorum İlinin Komşu İllerle Karşılaştırması (2014, %)

Aynı kapsamda teknoloji kullanımı bakımından Çorum; mutlak değer olarak ihracat geliri Çorum’dan yüksek olan ve sanayi kenti olarak bilinen Kocaeli(%25), Kayseri(%29), Manisa, Samsun, Gaziantep, Kahramanmaraş gibi illerinden hatta Türkiye’nin toplam ihracatının yarısından fazlasını gerçekleştiren İstanbul’dan(%35) çok daha iyi durumdadır.
Tabii konu TR 83 Bölgesi(Çorum,Amasya,Tokat,Samsun) ve tüm komşu iller açısından ele alındığında Çorum’un teknoloji yoğun üretimdeki ve ihracattaki üstünlüğü belirgin olarak ortaya çıkmaktadır. Öyle ki en yakın komşu il ile aradaki fark %12’den daha yüksektir. Bu kapsamda Çorum’un bu teknoloji yoğun üretimdeki üstünlüğünü pekiştirecek anlayışın hakim kılınmasına ve bunu destekleyen yeni atılımlara ihtiyaç bulunduğu söylemek gerekiyor.
Çünkü ihraç ürünlerinde teknoloji kullanım yoğunluğu %48 olan Çorum, Türkiye’nin en önemli ilk 10 ili içerisinde yer almaktadır.

Ayrıca Grafik 2’de de görüldüğü gibi Çorum’a en yakın il olan Samsun’da teknoloji yoğunluğu %36 ve bunu Sinop(%14), Kırıkkale(%13), Amasya(%12), Çankırı(%7), Tokat(%5), Kastamonu(%4), Yozgat(%4) ve Kırşehir (%2) izlemektedir (TİM, 2015, TÜİK, 2014; AKTAŞ,T,2015).

Bu durum teknoloji yoğun üretimin ihracatta önemli avantajlar sağladığını ve daha yüksek yararlar sağlayacağını göstermek bakımından önemlidir. Bu kapsamda Çorumun bir teknoloji üretim merkezi haline dönüştürülmesi yönünde yapılacak çalışmalar önemlidir. 2013 yılında kurulan “Çorum Teknoloji Geliştirme Bölgesi” bu alanda son derece önemli kayda değer bir girişimdir. Bu girişim Hitit Üniversitesinin liderliği ve yönlendiriciliğinde Organize Sanayi Bölgesi, Hitit Üniversitesi Rektörlüğü, Çorum İl Özel İdaresi ve Çorum Ticaret Sanayi Odasının ortaklığıyla oluşmuş bir anonim şirket olarak faaliyette bulunmaktadır. Bu oluşum “İleri Teknoloji Araştırmaları ve çalışmalarına destek vermek, ilerletmek; Teknoloji Yoğun Üretim ve Girişimciliği destekleyerek, yeni Şirketlerin dogmasına katkıda bulunmak, mevcut Şirketlerin sayılarını artırmak; İleri Teknolojiyi kullanan bu Şirketlere Üniversite içerisinde Araştırma ve teknoloji transferi için uygun ortam yaratmak; Araştırmacı ve vasıflı kişilere iş imkân yaratmak; Ar-Ge ve Yazılım yeteneği ve Geleneğine sahip Uluslararası Firmaların Bölge de yer almaları için gerekli Teknolojik Altyapıyı sağlamak ve Üniversite-Sanayi işbirliği ile yapılan araştırmaların, ekonomik değere dönüşmesine katkı sağlamak” gibi günümüz gerçekleriyle örtüşen hedefleri gerçekleştirmek üzere faaliyette bulunmaktadır. Tabii burada Çorum’un üretimde teknolojik üstünlüğünün daha ileri götürülmesi için Gebze’de 1972 yılında kurulan TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) gibi bir birimin araştırma, geliştirme ve inovasyon alanında Çorum’da kurulması üzerinde durulması da yararlı olacaktır. Esasen TÜBİTAK’ın Çorum’da Gebze MAM benzeri bir yapıyı kurmak yönünde faaliyette bulunması konusu tartışılarak Çorum’un teknoloji yoğun üretim üstünlüğünün geliştirilmesi üzerinde yoğunlaşılmalıdır.

Yukarıda belirtilen veriler düşük teknolojili ürünlerden ziyade, orta yüksek ve yüksek teknolojili ürünler (%48) ihraç eden Çorum’un lojistik ve ulaşım ağları konusunda da son derece yüksek ulaşım ağlarıyla v olanaklarla donatılması gerektiğini işaret etmektedir.

Konuyla ilgili olarak Hükümetin ve dolayısıyla Başbakan Sayın Binali Yıldırım’ın son Çorum ziyaretinde belirttiği istatistiki bilgiler Çorumun iktisadi gücünün farkında olunduğunu gösteriyor. Konuşmasında Sayın Başbakan Anadolu kaplanı olarak seslendiği Çorum’un potansiyelinden övgüyle bahsederken Türkiye’de işsizliğin yüzde10,6 olduğunu Çorum’da ise bu oranın yüzde 5 kadar olduğunu belirterek Çorum ekonomisinin gücüne güçlü vurgular yapıyor.

Neden Havalimanı
Çorum ili Karadeniz’i orta Anadolu’ya dahası Başkente, Akdeniz’e v Ege’ye bağlamakta olan stratejik bir noktada yer almaktadır. Ancak onlarca yıldan beri yetersiz kara yolu ağıyla dış dünyaya açılmak durumunda kalan Çorum son yıllarda yapılan yatırımlar ve hamlelerle modern karayolu ulaşım ağlarına sahip olmuştur. Bununla birlikte hızlı tren girişimiyle ulaşımda çok önemli yeni bir mecra açılmış ve havalimanı konusu ise hep tartışılagen konuların başında yer almıştır.

Yukarıda da belirttiğimiz gibi havalimanı konusunu rasyonel ve objektif olarak değerlendirmek gerekiyor. Çünkü konu tekniktir ve bir şekilde duygusal davranıp konuyu mecrasından çıkarmak ve belirsizliğe sürüklemek hiç kimsenin arzu edeceği bir sonuç değildir. Buna göre;

1- Havalimanı konusu Çorum özelinde gurur meselesi yapılmaktan ziyade kaynak kullanım etkinliği ve toplumsal yarar açısından ele alınmalıdır. Buna göre; Çorum il sınırları içerisinde havalimanı yapılması rasyonelse bu durum uygun gerekçelerle tekrar ifade edilerek talep edilmelidir.
2- Havalimanlarına ulaşmak için kara ve demiryoluyla makul kabul edilen bir süre olan 25-30 dakikalık bir yolculukla Merzifon Havalimanına ulaşım mümkün olacaksa ve Çorum için bu karar rasyonelse (ve ayrıca İsminin Bodrum Milas gibi Çorum Amasya Bölge Havalimanı olarak belirlenmesiyle) bu yol da seçilebilir.
Bu noktada alınacak kararların oluşmasında her kesime ve özellikle akademi, iş dünyası ve teknisyenlere önemli görevler düşüyor.